Page 14 - Dijital KobiEfor Nisan 2025

D J TAL-UZMAN

Türkiye Sanayisinde Dijital Dönüşüm: Akıllı Fabrikalar ve
İş Zekâsı ile Geleceğe Yo lculuk

Türkiye’nin sanayide dijital dönüşüm süreci hızla devam etmekte olup,
Endüstri 4.0 yatırımları arttıkça rekabet gücünü artırma potansiyeli
yüksektir. Ancak, otomasyon ve veri analitiği konularında daha fazla yatırım
yapılması ve KOBİ’lerin dönüşüme dahil edilmesi büyük önem taşımaktadır.

Türkiye’de Akıllı Fabrikalar ve İş rikalar konusundaki ilerlemesi, dünya
Zekâsı Uygulamaları: Mevcut Durum, genelindeki uygulamalarla karşılaştı-
Trendler ve Uluslararası Karşılaştır- rıldığında hala gelişmekte olan bir se-
malar viyededir. Endüstri 4.0 stratejileri
Endüstri 4.0 ile birlikte sanayi işlet- açısından Almanya, ABD, Çin ve Ja-
melerinin rekabet gücü, otomasyon ve ponya gibi ülkelerle kıyaslandığında
veri yönetimi yetkinlikleriyle doğrudan Türkiye’nin farklı yönlerden avantajları
ilişkili hale gelmiştir. Türkiye’nin mevcut ve eksiklikleri bulunmaktadır.
sanayi altyapısı, iş zekâsı uygulamaları ve Almanya ve ABD, Endüstri 4.0 tek-
dijital dönüşüm stratejileri, global reka- nolojilerinde dünya lideridir ve yüksek
bet içinde konumunu belirleyecek en düzeyde otomasyon ve veri analitiği
önemli faktörler arasında yer almaktadır. kullanmaktadır. Çin, üretimde robotik
Akıllı Fabrika Unsurları ve Türki- sistemleri hızla artırmaktadır ve yapay
ye’deki Yaygınlığı: Akıllı fabrikalar, üre- zekâ destekli üretim sistemlerine ya-
tim süreçlerinde nesnelerin interneti Mehmet Göker tırım yapmaktadır. Türkiye ise MES-
(IoT), büyük veri analitiği, siber fiziksel Sarp MOM kullanımı, robotik sistemler ve iş
sistemler, yapay zekâ, robotik otomas- Kurumsal Dönüşüm zekâsı uygulamalarında gelişme kay-
yon ve bulut bilişim gibi teknolojileri en- Platformu Koordinatörü detmesine rağmen, altyapı ve yatırım-
tegre eden sistemlerdir. Endüstri 4.0 lar açısından henüz Almanya, ABD ve
goker.sarp@gmail.com
kavramının temelini oluşturan bu un- Çin seviyesinde değildir.
surlar, üretim süreçlerini daha esnek, yesinde, sanayide otomasyon seviye- Türkiye’nin Endüstri 4.0 ve akıllı fab-
verimli ve otonom hale getirmektedir. sinin artırılması hedeflenmektedir. rikalar alanında ilerleme kaydetmesi
Otomasyon Seviyesi: Türkiye’de için şu adımlar kritik öneme sahiptir:
sanayinin büyük bir bölümü hala yarı Yeni trendler arasında öne çıkanlar Dijital Farkındalığın Artırılması:
otomasyonlu sistemlerle çalışmakta- Dijital İkiz Teknolojileri: Sanayi iş- Sanayi işletmelerinin Endüstri 4.0 ko-
dır. Eurostat verilerine göre, Türkiye’de letmeleri, üretim süreçlerini sanal or- nusunda bilinçlendirilmesi gerek-
üretimde tam otomasyon kullanan iş- tamda simüle ederek verimlilik ve mektedir.
letmelerin oranı Avrupa ortalamasının kaliteyi artırmayı hedefliyor. MES ve MOM Sistemlerinin Yay-
altında kalmaktadır. Otonom Robotlar ve Yapay Zekâ: gınlaştırılması: Özellikle KOBİ’lerde
MES ve MOM Kullanımı: TÜİK veri- Türkiye’de robotik otomasyon kulla- bu sistemlerin teşvik edilmesi kritik
lerine göre, Türkiye’de MES sistemleri- nımı 2015-2023 yılları arasında %50 öneme sahiptir.
nin sanayi işletmelerinde benimsenme oranında artış göstermiştir. Ancak, İş Zekâsı ve Veri Analitiği Kullanı-
oranı büyük ölçekli firmalarda %40’lara Uluslararası Robotik Federasyonu mının Geliştirilmesi: Üretim süreçle-
ulaşırken; KOBİ’lerde bu oran %15’in (IFR) verilerine göre, Türkiye’de sana- rinin daha verimli hale getirilmesi için
altında kalmaktadır. yide kullanılan robot sayısı, Almanya, veri odaklı karar mekanizmalarının
İş Zekâsı ve Veri Analitiği: Dijital ABD ve Çin’in oldukça gerisindedir. yaygınlaştırılması gerekmektedir.
Dönüşüm Ofisi’nin 2023 raporuna göre, 5G ve IoT Entegrasyonu: Türki- Otonom Robotik ve Yapay Zekâ Yatı-
Türkiye’deki sanayi işletmelerinin ye’deki bazı büyük üretim tesisleri 5G rımları: Türkiye’de sanayide robot kulla-
%30’undan fazlası iş zekâsı araçlarını altyapısı ile Endüstri 4.0 uygulamalarını nımı ve yapay zekâ destekli üretim için
kullanmakta, ancak bu oranın daha da devreye almaya başlamıştır. özel teşvik programları oluşturulmalıdır.
artması gerekmektedir. Türkiye’nin Endüstri 4.0 ve akıllı fab- Türkiye’nin sanayide dijital dönüşüm
süreci hızla devam etmekte
Türkiye’deki Mevcut Durum olup, Endüstri 4.0 yatırımları
ve Yeni Trendler arttıkça rekabet gücünü ar-
Türkiye’de dijital dönüşüm tırma potansiyeli yüksektir.
ve Endüstri 4.0 yatırımları son Ancak, otomasyon ve veri ana-
yıllarda hız kazanmaktadır. litiği konularında daha fazla ya-
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, tırım yapılması ve KOBİ’lerin
KOSGEB ve TÜBİTAK tarafın- dönüşüme dahil edilmesi
dan desteklenen projeler sa- büyük önem taşımaktadır.

14 KobiEfor Dijital Nisan 2025